Basic HTML Version
kullanımın gerektiğinden çok fazla kullanımına bağlı
harcamaların artışı ile pahalı sistem, yerleşim yerlerine
göre hizmet farklılıklarının giderilmemesi ile kırsalın
dışlanması, entegre olmayan ve topluma değil kişiye
yönelik hizmetlerin özendirilmesi ile kişisel özelliklere
göre (kronik hastalıklı, yaşlılar, engelliler gibi) farklı
uygulamaların oluşabilirliği, ülke koşullarına uymayan
sistem ile aile hekimleri dışındaki hekimler ve sağlık
personeli ile birçok vatandaşta hoşnutsuzlukların devam
ettiği saptanmıştır. Mesai saatleri dışında hekimlerin
görev yerlerinde ikamet etmemelerinden kaynaklanan acil
hizmetlerin alınamaması kırsal bölgelerde çok önemli bir
sorun olarak belirlenmiştir.
Öneriler
1.Vatandaşlar açısından sağlık hizmetini alırken
güvenilirlik ve kalite önemlidir. Hekimin; özelden, kamuda
maaşını alması, sözleşmeli olması onu bağlamaz. Hastaya
tüketici veya müşteri gibi davranılmasını engellemek
en önemli ilke olmalıdır. Sağlık kurumlarını işletmelere
çeviren sistem ile bu ne kadar mümkündür? Organizasyon
ve denetim bu açıdan çok önemlidir.
2.DSÖ’nün sağlık örgütlenmesi kriterlerinden biri olan
“Her ülke kendi dinamiklerine göre kendi modelini
oluşturmalıdır” önermesini de unutmamak gerekir. Çünkü
her ülkenin sağlık sistemi; ulusal tarihi, sosyal yapısı,
coğrafyası, eğitimi, kültürü vb. birçok etkeni dikkate
alınarak hazırlanmalıdır.
3.Sağlıktaki sistem uygulamalarında politika yapıcılara
büyük sorumluluklar düşmektedir; Temel Sağlık
Hizmetlerinin etkinleştirilmesine mi önem verilmeli,
pahalı teknolojik yatırımlara ve ilaçlara mı önem verilmeli?
Halk Sağlığı programlarına mı öncelik tanınmalı, ikinci
ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerine mi? Hizmete
ulaşmada eşitlik mi, yoksa harcamaların azaltılması mı
daha önemlidir?
4.Hekim faaliyetleri kamusal yarar taşır, alternatif tıp
taşımaz. Sağlık Bakanlığı kamusal yararı desteklemelidir.
5.Sağlık kurumları hizmet sunan işletmeler, hastalar
müşteri, sağlık personeli ucuz-kiralık emek konumuna
sokulmaması uygun olacaktır. Sağlık çalışanının mutlu
olmadığı bir sistemde, toplum mutlu olamaz.
6.Yeni düzenleme ile metropole özgü birinci basamak,
kırsalda sağlık ocağı sistemi güncellenerek sürdürülmelidir.
Entegre ve ekip çalışmalı sağlık hizmetinin etkinliği
unutulmamalıdır.
7.Önlemek ödemekten ucuz ve kolaydır, çıktıları böylede
azaltabiliriz. Zararın neresinden dönülse kardır, birlikte en
iyisini yapabiliriz, neden olmasın?!.. Ulusal sorunlarımızın,
öz kaynaklarımızın görüşü ve değerlendirilmesiyle daha
kolay, hızlı, ucuz, koşullarımıza ve yapımıza uygun olarak
çözüleceği kanısındayız…
A.H. TOPLUM AÇISINDAN
GETİRDİKLERİ
Dr. Ahmet Tohumcu
Aile Hekimliği Öncesi Toplumsal Sağlık Hizmetleri;
Tüm sağlık hizmetleri tek birim tarafından yürütülürdü. Bu
birim sağlık ocağı idi. Sağlık Ocağı Ekibi; hekim, ebe,
hemşire, sağlık memuru, çevre sağlığı teknisyeni, laborant,
şoför, sıtma işçisi ve hizmetliden oluşurdu. Bu ekip
muayeneleri, aşıları, takipleri, pansuman ve enjeksiyonu
dönüşümlü ya da paylaşarak yapar ve tüm bölgeden her
şeyi ile sorumlu olurdu. Ayrıca sağlık ocağı birimi içindeki
okul aşıları, çevre sağlığı kontrolleri, toplum ve okul
eğitimleri, sıtma savaş hizmetleri, verem savaşı hizmetleri,
ruh sağlığı hizmetleri gibi hizmetleri de yürütürdü.
AH Döneminde Toplumsal Sağlık Hizmetleri;
Aile Sağlığı Merkezleri 1 hekim, 1 sağlık personeli, 1
Hizmetliden oluşmaktadır. Bu oldukça dar ekip genellikle
2500-4000 kişiye hizmet veriyor. Aynı hekime, aynı
ebeye gidildiğinden aşı, bebek, çocuk-gebe izlemleri
kolaylaşıyor, fakat bölgesel tabanlı kayıt kaldırıldığı için
hasta çok uzak yerlerde oturmasına rağmen ilçe içinde
herhangi bir hekime kayıt yaptırabiliyor. Bu durum gebe
ve aşı takiplerini oldukça olumsuz etkiliyor. Tek hekim
ve personel pek çok farklı işleri takip etmek zorunda
kaldığından bekleme süreleri uzuyor.
Yatalak hastalarda evde takip olduklarından takip açısından
memnunlar. VSD, ruh sağlığı çalışmaları doğrultusunda
bu tür hastaların kişisel takipleri yapılıyor. Esas sorun il
içi misafir hasta olduğunda yaşanıyor. Çünkü yönetmelik
ve uygulama gereği misafir hasta kabul edilmiyor ve aile
hekimine gitmesi gerekiyor. Askere giriş muayenelerine
de artık A.H’ den alınıyor.
Aile hekimi ya da Ebe izinli olduğunda hasta takipleri ve
evde bakım aksıyor, bekleme süreleri çok fazla uzuyor.
Laboratuarlarda laborant olmadığından anlık tetkik
yapılamıyor bunun ile birlikte çok parametreli tetkikler bir
gün sonra sonuçlar alınmak üzere anlaşmalı laboratuvara
yaptırılıyor
Çevre Sağlığı artık A.H. de olmadığından gıda ve
su denetimleri konusunda toplum bilgiye çabuk
ulaşamıyor. Sıtma içinde aynı sorun mevcut eleman
alındığı için sıtma ilaçlaması yapılamıyor. Toplum sağlığı
hizmetlerinden okul aşıları, Halk eğitimleri artık ASM’ler
de yapılmamaktadır.
1. basamakta ücretsiz olan muayeneler en az 3tl
karşılığında ücretlendirildi. Bir başka sıkıntıda bölge dışı
olan ölümlerin definin de yaşanmaktadır birincil görevli
kurumların yetersiz personel durumu yüzünden defin
ruhsatı konusunda cenaze sahipleri mağdur olmaktadır.
Kısaca sistem oturmamış ve pek çok unsur boştadır.
aile hekimliği
artı
50
18